Genel olarak bir objenin dış görünüşü şeklinde tanımlanan morfoloji terimi, gökadaların şekillerine göre sınıflandırılmasında da kullanılmaktadır. Baktıkça içimizi bir hoş eden birbirinden renkli ve çeşitli gökada şekilleri aslında bizlere görsel şölenden çok daha fazlasını sunuyor. Zira bir gökadanın kendine has morfolojisi zaman içinde kendine has yaşam hikayesi sonucu oluşuyor. Örneğin bir gökadanın ilkin nasıl doğduğu, […]
Sarmal gök adalar, yıldızlar ve çoğunlukla güzel şekillere sahip gazlar ile bu gazların meydana getirdiği sıcak genç yıldızlardan oluşan bükümlü şekle sahip yığınlardır. Şimdiye kadar keşfedilmiş olan gök adaların çoğu sarmaldır, diğer gök adalar ise çoğunluk olarak eliptik ve düzensiz şekilli olarak ikiye ayrılırlar. Samanyolu’na yakın olan gök adaların neredeyse %70’i sarmal. Yeni araştırmalar gösteriyor […]
Oumuamua, 19 Ekim 2017’de Hawaii Üniversitesi’nin Pan-STARRS1 teleskobu ile keşfedildi. Keşfini takip eden haftalarda Oumuamua’yı gözlemleyen teleskoplardan biri de NASA’nın Spitzer Uzay Teleskobu’ydu. Eylül’ün başlarında Oumuamua Dünya’ya en yakın konumdayken Spitzer’in onu algılayamaması, nesnenin büyüklüğüyle alakalı yeni bir üst sınır koyuyor. Oumuamua’da geçen yıl meydana gelen hafif hız ve yön değişikliklerinden gaz çıkışının sorumlu olduğunu […]
O küçük nokta nereden geldi? Amatör gökbilimci Victor Buso, 2016’da teleskobunda yeni bir kamerayı test ederken küçük bir ışığın oluştuğunu fark etti. Bu alışılmadık gözlemi rapor ettikten sonra, daha önce hiç fotoğraflanmamış olan bu noktanın, yakın zamanda görünür hale gelmiş bir süpernovadan geldiği belirlendi. Fotoğrafta Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilen sarmal gökadanın (NGC 613) daha detaylı […]
Jüpiter kızılötesi ışıkta biraz farklı görünüyor. Jüpiter’in bulutlarının hareketlerini daha iyi gözlemlemek ve NASA’nın robot Juno uzay aracının bu hareketleri anlamasına yardımcı olmak için Hubble Uzay Teleskobu, Jüpiter’e doğrultulmuş durumda. Mor ötesi ve kızılötesi ışığı içeren Jüpiter’in gözlemlenebilen renkleri, insanların görme aralığının da ötesinde. 2016’da burada görülen üç yakın kızılötesi ışık bandı, dijital olarak yeniden haritalandırılıp […]
Göklerdeki en parlak bulutsulardan birinin ismi ne olmalı? 1878’de keşfedilen NGC 7027 bulutsusu, arka bahçenizdeki teleskop ile Kuğu (Cygnus) takımyıldızının yakınlarında görülebilir. Orada yalnızca hayal meyal görülen bir leke olduğundan, nadiren bir isimle anılır. Ancak Dünya’nın etrafında dönen Hubble Uzay Teleskobu‘ndan gelen görüntülerinde bulutsunun harika ayrıntıları ortaya çıkıyor. NGC 7027‘nin Hubble görüntüleri incelendiğinde bulutsunun bir […]
Bu bazılarına, kötü bir arıyı barındıran bir arı kovanı gibi görünebilir. Gerçekte bu Hubble görüntüsü, Herbig-Haro 666 (güçlü jetler yayan genç bir yıldız)’nın içindeki, iki ışık yılı uzunluktaki bir kozmik toz sütununu yakalıyor. Bu yapı, galaksimizin en büyük yıldız oluşum bölgelerinin biri olan gökyüzünün güneylerinde, yaklaşık 7500 ışık yılı uzaklıkta parlayan Carina Nebulası’nın içinde yatıyor. Sütunun […]
“Terazi ve Yılan arasında güzel bir bulutsu keşfedildi…” diye başlıyor 18. Yüzyıl Charles Messier’in meşhur bulutsular ve yıldız kümeleri kataloğunun 5. girdisi. Messier’e kabarık, yuvarlak ve genel olarak yıldızsızmış gibi de gelse; 100000’den fazla yıldızın 165 ışık yıl çaplı bir bölgeye kütleçekimiyle bağlandığı Messier 5 (M5), yaklaşık 25000 ışık yılı ötemizdeki bir küresel yıldız kümesi […]
Hubble’ın Değişken Bulutsusu‘na ne sebep oluyor ? Bu alışılmadık bulutsu görüntüsü, birkaç haftada belirgin ölçüde değişebiliyor. 200 yıl kadar önce keşfedilen ve sonradan NGC 2661 olarak kataloglanan bu olağan dışı bulutsu, onu geçen yüzyılın başında inceleyen Edwin Hubble‘ın adını taşıyor. Buna uygun olarak bu görüntü, başka bir Hubble ile gerçekleştirildi: Uzay Teleskobu. Hubble’ın Değişken Bulutsusu gazdan ve […]
Hayaletsi NGC 6369, gece semalarındaki sönük görüntüsüyle, “Küçük Hayalet Bulutsusu” olarak da biliniyor. Bulutsu, 18. Yüzyıl’da Sör William Herschel tarafından, Yılancı (Ophiucus) takımyıldızını incelerken keşfedilmiş. Herschel bu yuvarlak, gezegen şeklindeki bulutsuyu aslında bir gezegenimsi bulutsu olarak sınıflandırmıştı. Gezegenimsi bulutsuların genellikle gezegenlerle ilgisi yoktur: Güneşimsi bir yıldız, ömrünün sonuna geldiğinde merkezinin küçülerek bir beyaz cüceye dönüşürken, […]
