Eski Yıldızlar Karanlık Maddenin Sürati Hakkında Bize Bilgi Verebilir

Karanlık madde ile gökadanın en eski yıldızları arasındaki benzerlikler zannettiğimizden de fazla olabilir. Amber Jorgenson tarafından 2 Şubat 2018 Cuma günü yayımlandı. Evrenimizde dolaşan, karanlık maddeyi oluşturan parçacıkların hızları, gökbilim insanlarının bu gizemli maddeyi daha iyi anlamaları için çok önemli bir bilgi. Her ne kadar araştırmacılar senelerdir karanlık maddenin hızını ölçmeye çalıştılarsa da, şu ana […]

Günün Gökbilim Görüntüsü – 02.01.2018 – Perseus Galaksi Kümesinden Umulmadık X-ışını Görüntüleri

Perseus galaksi kümesi niçin belirli bir X-ışını renginde tuhaf bir şekilde parlıyor? Kimse emin değil, fakat tartışmalı bir hipotez bu X-ışınlarının karanlık maddenin uzun süredir aranan kimliğine dair bir ipucu olduğunu söylüyor. Bu gizemin merkezinde, yalnızca kümenin merkezinin epey dışında kalan alanlar gözlendiğinde aşırı düzeyde parlayan 3.5 Kilo-elektronvoltluk (KeV) bir X-ışını rengi bulunuyor. Muhtemelen bir […]

Günün Gökbilim Görüntüsü – 26.12.2017 – Büyük Sarmal Galaksi NGC 1232

Galaksiler yalnızca görünen yönleriyle değil, görünmeyen yönleriyle de bizi büyülüyor. Very Large Telescope tarafından detaylı görüntüsü yakalanan büyük sarmal galaksi NGC 1232 buna güzel bir örnek. Görüntüye merkezin etrafında dönen sarmal kolların kütleçekimsel girdabına kapılan milyonlarca parlak yıldız ve kozmik toz hakim. Parlak mavi yıldızlar barındıran açık yıldız kümeleri, yoğun yıldızlararası tozdan oluşan karanlık yollar […]

Günün Gökbilim Görüntüsü – 31.10.2017 – Evren Simülasyonundaki Karanlık Madde

Evrenimiz hayaletli mi? Bu karanlık madde haritasına bakacak olursak öyle olduğu söylenebilir. Bu görünmeyen karanlık maddenin yerçekimi; galaksilerin neden bu kadar hızlı döndüğünü, galaksilerin neden kümelerinde bu kadar hızlı döndüğü, neden yerçekimsel merceklerin ışığı bu kadar güçlü saptırdığını ve neden görünür maddenin hem yerel evrende hem de kozmik mikrodalga ışımasında dağıtıldığını açıklayan başlıca faktördür. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi‘nin […]

Karanlık Madde Dağılımının En Detaylı Haritası Oluşturuldu

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Yale Üniversitesi’nden bir grup astrofizikçi Hubble Uzay Teleskobu’ndan gelen verileri kullanarak karanlık maddenin 3 galaksi kümesindeki dağılımını daha önce benzeri görülmemiş düzeyde bir detay ile haritalandırmayı başardı. Bu çalışma için bilim insanları kütleçekimsel merceklenme adı verilen bir yöntemden faydalandılar. Kütleçekimsel mercek etkisi bir kütlenin gelen ışığı bükerek sanki bir mercekten geçiyormuş gibi […]

Karanlık Madde’nin İlk Keşifçilerinden: Vera Rubin (1928-2016)

Karanlık madde, bugün fizik dünyasında neredeyse herkes için kabul gören bir kuramdır. İlk olarak 1930’lu yılların başında birkaç astrofizikçi tarafından öne sürülmüş olsa da o yıllarda pek ciddiye alınmamıştır. Seneler sonra, 1970’te ABD’li bir astronom olan Vera Rubin karanlık maddeye dair en güçlü gözlemsel kanıta ulaşmıştır ve karanlık maddenin ilk kaşiflerinden biri olmuştur. Bu yazımızda, […]

Günün Gökbilim Görüntüsü – 15.01.2017 – Kurşun Kümesi Meselesi

Kurşun Kümesi’nin sorunu ne olabilir? Bu büyük gökadalar kümesi (1E 0657-558) karanlık madde meselesini de kapsayan temel teoriye güçlü bir kanıt teşkil edecek biçimde, arka plandaki gökadaların yer çekimsel mercek bozulmalarına sebep oluyor. Yine de, yakın geçmişte yapılan çeşitli analizler, daha az popüler bir alternatif olan yer çekimini değiştirmenin, karanlık madde olmadan küme dinamiklerini açıklayabileceğini […]

Günün Gökbilim Görüntüsü – 09.11.2016 – Hubble’dan Ayçiçeği Gökadası

Gökyüzünün kuzeyindeki görülebilir parlak gökadalardan biri M63’tür, bir diğer adıyla da Ayçiçeği Gökadası. NGC 5055 olarak kataloglanan M63, küçük bir teleskopla Av Köpekleri Takımyıldızı (Canes Venatici) yönünde bulunabilir. Hubble Uzay Teleskobu’ndan gelen bu resim, M63’ün merkezini bir miktar mavi ve genç yıldızın parıltısıyla sarılı uzun sarmallar, iyonlaşmış sıcak hidrojen gazından salma bulutsusu ve çok sayıda iplikçiğin […]