Satürn'deki incelemelerini sürdüren Cassini'nin yolladığı son resimler, Titan'ın hidrokarbon göllerinin en detaylı görüntülerini ortaya koydu. Elde eliden radar görüntüleriyle, Titan'ın güney kutup bölgesinde de hidrokarbondan oluşan göllerin varlığı saptandı. 2 Ekim 2007 tarihinde yapılan araştırmanın amacı, güney bölgesini incelemek ve burada göllerin varlığına dair kanıtlar bulmaktı. 2006'da Titanın kuzey kutbundan 7 geçişte çekilerek birleştirilen mozaik görüntüde dev göller ve denizler keşfedilmişti. Saptanan göllerden en az birkaçının Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Büyük Göl (Lake Superior)'den daha geniş bir alanı kapladığı görüldü.
Kaynak: Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 10 Ekim 2007 Çeviri: ODTÜ AAT |
![]() |
Titan'ın güney kutup bölgesinde saptanan göller |
Titan'ın 60 derece kuzey enleminden yukarısında kalan bölümün %60'lık kısmı bugüne kadar Cassini'nin radar cihazıyla tesbit edildi. Bu keşfedilen bölgenin %14'lük bir kısmı, bilim adamları tarafından sıvı hidrokarbon bölgeleri olarak açıklandı. Amerika Birleşik Devletleri Jet Motoru Laboratuvarı'ndan, Cassini radar uzmanı Rosaly Lopes, kullanılan haritalandırma tekniğinin Alaska'nın, Kanada'nın kuzey bölgelerinin, Grönland'ın, İskandinavya'nın ve Kuzey Rusya'nın haritalandırılmasında kullanılan teknikle aynı olduğunu belirtti. Lopes konuşmasında, "Bu iş, Dünya üzerinde bir bölgeyi ilk kez haritalandırmaya benziyor" dedi. Şu günlerde kış mevsimini yaşayan Titan'ın kuzey kutbunda, yüksek enlemlerde göller ve denizler sıklıkla görülüyor. Kış mevsiminde yağan metan yağmurları göllerin ve denizlerin kütlesinin artmasına neden oluyor. Metan yağmurları aynı zamanda yer altından kaynayan ırmaklar şeklinde coğrafi oluşumlara yol açıyor. Kuzey kutbunu gözlemleyen Cassini'nin bugünlerdeki yeni hedefi, daha az bilinen bir bölge olan güney kutbunu keşfetmekti.
![]()
Titan'ın kuzey kutup bölgesinde saptanan göller.
Son çalışmalarda elde edilen gelişmeler üzerine Lopes şunları kaydetti: "Titan'ın güney bölgesinde de kuzey bölgesindeki göllerden ve denizlerden olup olmadığı merak ediliyordu. Bulgular gösterdi ki güney kutup bölgesinde de bize gülümseyen üç ufak göl daha var. Titan tam anlamıyla bir göller ve denizler ülkesi. İlginç olan noktaysa kuzey ve güney bölgelerinde göllerin ve denizlerin dağılımı yönünden farklıkılar bulunması." Şu anda Titan'ın güney kutbunda yaz mevsimi hüküm sürüyor. Titanda bir mevsim Dünya zamanıyla yaklaşık olarak 7.5 yıl sürüyor. Bu süre yaklaşık olarak bir Satürn yılının (29.5 Dünya yılı) dörtte birini kapsıyor. Meydana gelen mevsimsel değişikliklerin incelenmesi sonucunda, Titan'daki iklim mekanizmasıyla ilgili yeni veriler bulunması olası görülüyor. Bilim adamları Titan'da göllerin nasıl meydana geldiğini tahmin etmeye çalışıyor. Dünya yüzeyinde göller, suyun boş bölgeleri doldurmasıyla, ya da yüzeydeki alçak bölgelerin yeraltı suyuyla kesişerek hemzemin duruma geçmesiyle oluşuyor. Lopes ve ekibi, Titan'daki göllerin volkanik etkilerle ya da yüzey erozyonu neticesinde sıvının yüzeye çıkmasıyla oluşabileceğini öne sürüyor. Bu tip göl oluşumları Dünya üzerinde de sıklıkla görülüyor. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Cassini radar bilgileri analizi üzerine doktora yapan Alex Hayes, Titan'daki hidrolojik sistemin çevriminin, Dünyadaki su çevrimine çok benzer bir yapıda olduğunu belirterek, "Titan bu özellikleriyle, uzak Güneş Sistemi üyeleri içierisinde tek olma ünvanını taşımaktadır" dedi. Titan üzerinde görülen göller ve denizler çok çeşitli büyüklüklere sahipler. Öyle ki, bunların bazıları 1 kilometre kareye sığacak kadar küçükken, bazıları da 100000 kilometre karelik devasa alanları kaplıyorlar. Keşfedilen 400 civarında göllerin %70i "deniz" sayılabilecek büyüklükte. Bu denizlerin en ufağı yaklaşık olarak 26000 kilometre karelik bir coğrafyaya yayılıyor.
Kaynak: Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 10 Ekim 2007 Çeviri: ODTÜ AAT |