Shelter Island

Dört Ana Yıldızlı Gezegen

Birden fazla ana yıldız ile büyüyen bir gezegenin kendi zorlukları vardır. Bizim güneş sistemimizde tek bir yıldız olmasına rağmen, ötegezegen olarak adlandırılan daha uzak gezegenler iki veya daha fazla yıldıza sahip olabilirler. Birden fazla yıldıza sahip olan gezegenlerin kompleks etkilerini merak eden araştırmacılar, iki yeni çalışma ortaya koydular. Böylelikle biri 3 diğeri 4 ana yıldıza sahip 2 yeni gezegen bulundu.

Shelter Island
4 yıldız ve 1 gezegenden oluşan 30 Ari Sistemi.

Bu araştırmalarda San Diego Palomar Gözlemevi’ndeki Robbo-AO ve PALM-3000 uyarlamalı optik sistemleri kullanılmıştır.Bu gezegen, dörtlü yıldız sistemine sahip keşfedilen ikinci gezegendir. Gezegenin dört değil üç yıldızı olduğu düşünülüyordu. Ilk dört yıldızlı gezegen, KIC 4862625, NASA’nın Kepler görevi verileri kullanılarak 2013 yılında keşfedilmişti.

En son yapılan keşiflerden sonra, dörtlü yıldız sistemli gezegenlerin başta öngörülenden daha az olabileceği düşünülmektedir.

30 Ari olarak adlandırılan son keşfedilen dört yıldızlı gezegen sistemi, 136 ışık yılı uzaklıktaki Koç takımyıldızında yer almaktadır. Sistemin gaz gezegeni Jüpiter’in 10 katı kütleye sahiptir ve yörüngesindeki dönüşünü her 335 günde bir tamamlamaktadır. Ana yıldız, oldukça yakın bir partner yıldıza sahiptir. Bu yıldız çifti yaklaşık 1670 astronomik birim uzaklıkta başka bir çifte kilitlidir. Astronomlar bu gezegenin ya da daire oluşturabilecek uydularının yaşam şansının oldukça düşük olduğunu düşünüyorlar.

Dört ana yıldızın küçük bir güneş ve gün ışığında görülebilen iki çok parlak yıldızının bu dünyadan görülmesi mümkün olabilir. Bu yıldız sistemi, yeterince büyük teleskoplar ile incelenirse ikili sistemli ya da birbirlerini takip eden iki yıldız oldukları anlaşılacaktır. Son yıllarda Star Wars filmlerini hatırlatan “Tatooine” günbatımına sahip olanlar da dahil olmak üzere iki veya üç ana yıldızlı gezegenler tespit edilmiştir. Birden fazla anaya sahip gezegenin bulunmasının çok da sürpriz olmadığı, galaksimizde tek yıldızlardan daha yaygın ikili yıldızların bulunduğu düşünülmektedir.

Astronomical Journal baş yazarı JPL Lewis Roberts “Yıldız sistemleri sayısız şekillerde gelirler. Tek yıldızlar, ikili yıldızlar, üçlü yıldızlar, hatta beşli yıldız sistemleri olabilirler.” diyor. “Doğanın bunları bir arada bulundurması inanılmazdır.”

Roberts ve arkadaşları çoklu ana yıldızların gelişmekte olan genç gezegenlere etkilerini anlamak istiyorlar. Kanıtlara göre çoklu ana yıldızlar gezegenlerin yörüngelerini değiştiriyor, hatta daha büyük olmaları için tetikleyip gezegenlerin kaderlerini değiştirebiliyorlar.

Yeni araştırmalarda araştırmacılar, Palomar Gözlemevi’ndeki Robo-AO sistemini kullanarak gece gökyüzünü tarıyor, yıldız belirtileri için her gece yüzlerce arama yapıyorlar. Ötegezegenlere ev sahipliği yapan iki aday buldular: Dört yıldız sistemli 30 Ari ve HD 2638 olarak adlandırılan bir üçlü yıldız gezegen sistemi. Bulgular ayrıca Palomar Gözlemevi’ndeki yüksek çözünürlüklü PALM-3000 kullanılarak teyit edildi. Üçlü yıldız sistemine sahip yeni gezegen, sıkı bir şekilde birincil yıldızının etrafında dolanan, her üç günde bir turunu tamamlayan sıcak bir gaz devidir. Zaten biliminsanları bu birincil yıldızın yaklaşık 0.7 ışık yılı (veya 44.000 astronomik birim) uzakta bir yıldıza tango yaparcasına kilitli olduğunu biliyorlardı. Bu yıldızlar bir çifte nispeten uzak değiller. Son keşif, birincil yıldızdan 28 astronomik birim uzaktaki, yeterince yakın sıcak gaz devinin gelişimini ve son yörüngesini etkileyen, sistemdeki üçüncü bir yıldızdır. Roberts “Bu sonuç çoklu yıldız sistemleri ile gezegenler arasındaki bağlantıyı güçlendirdi.” diyor.

Ari 30 dosyası ile sistemde üç olarak bilinen yıldız sayısı dörde çıktı. Dördüncü yıldız, gezegene 23 astronomik birimlik mesafede yer alıyor. Bu yıldız ve onun gezegeni HD 2638 sistemde daha birbirine yakın olsa da, keşfedilen yıldız gezegenin yörüngesini etkilediği görünmüyor. Bunun kesin nedeni bilinmiyor, bu yüzden takım yıldızın yörüngesini ve karmaşık aile dinamiklerini daha iyi anlamak için daha fazla gözlem yapılması planlıyor.

JPL Pasadena Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü tarafından NASA için yönetilmektedir. .

Çevirme İşlemi: Buket Akseki

Kaynak: NASA