NASA’nın Fermi Gama-ışını Uzay Teleskobu Samanyolu’nun merkezinde daha önce görülmemiş bir yapı olduğunu keşfetti. 50.000 ışık yılı bir mesafeye yayılan bu yapı galaksinin merkezindeki oldukça büyük bir karadeliğin patlamasının kalıntılarından kaynaklanıyor olabilir.

“Bizim gördüğümüz galaktik merkezin kuzey ve güney kutuplarından çıkan ve 25.000 ışık yılı bir alana yayılan iki gama ışını balonu fakat doğasını henüz tam anlamıyla anlamış değiliz” diyor durumu ilk fark eden Doug Finkbeiner, (Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi, Cambridge) Bahsedilen yapı, Başak takımyıldızından Grus takımyıldızına kadar uzanan bir alanı kaplayarak görünen uzayın yarısından fazla bile olabilir. Konu hakkındaki bulguları içeren bir dosya The Astrophysical Journal  Dergisinde kabul edilmiş durumda.

Finkbeiner ve ekibi halka açık olan Fermi Geniş Alan Teleskobu(LAT)’ndan edindikleri bilgiler doğrultusunda böyle bir keşif gerçekleştirdiler. Fermi geniş Alan Teleskobu(LAT), şimdiye kadar fırlatılan en hassas ve yüksek çözünürlüğe sahip gama ışını detektörü. Gama ışınları ise; ışığın en yüksek enerjiye sahip olan bir formudur.

Dğer astronomlar uzay boyunca uzanan gama ışını sisi nedeniyle şimdiye kadar galaksinin merkezinde yer alan bu gama ışınlarını keşfedememişlerdi. Bu sis, parçacıkların ışık hızına yakın bir hızda hareket etmeleriyle ışık ve galaksideki diğer yıldızlararası gazla iletişime geçmeleri sonucu oluşmakta. LAT takımı difuz-emisyon ile gizlenmiş olan yeni gama ışını kaynaklarını ortaya çıkarmak için yeni modeller geliştiriyorlar. Sis üzerinde farklı tahminler geliştirerek Finkbeiner ve meslektaşları bu sisi LAT bilgilerinden ve devasa balonlardan ayırmayı başardılar.Şimdi bilim adamları bu daha önce görülmemiş yapıların nasıl oluştuğunu daha iyi anlamak için analizler yapıyorlar.

Balon emisyonu Samanyolu’nda şimdiye kadar görülen gama ışını sislerinden çok daha fazla enerjik ve iyi belirlenmiş sınırları varmış gibi görünüyorlar. Yapının şekli ve emisyonu geniş, nispeten hızlı bir enerji salınımı sonucu oluştuğunu gösteriyor. Tabi ki kaynağı hala bir gizem.Bir ihtimal galaksinin merkezindeki süper kütleli bir kara delikten çıkan parçacık fışkırmasından kaynaklandığı yönünde. Başka bir çok galakside astronomlar, merkezi bir kara deliğe düşen hızlı parçacık fışkırmaları belirliyorlardı fakat bugün için Samanyolu’ndaki kara deliğin böyle bir fışkırmaya sahip olduğuna dahir henüz bir kanıt yok.Belki ancak geçmişte var olmuş olabilir.Bir başka ihtimale göre de baloncuklar, milyonlarca yıl önce Samanyolu’nun merkezinde Bir çok büyük yıldız kümesinin oluşmasına sebep olmuş bir gaz çıkışından kaynaklanıyor olabilir.“ Diğer galaksilerde, yıldız patlamalarının inanılmaz derecede gaz çıkışlarına sebep olduğunu biliyoruz. “Bu devasa balonların arkalarında nasıl bir kaynak olursa olsun, tüm bunların astrofizikte daha derin sorularla bağlantılı olduğu kesin.” diyor David Spergel,(Princeton Üniversitesi, New Jersey)

Balonların ipuçları daha önceki uzay araçları bilgilerinde ayrıca göze çarpıyor. Almanya öncülüğündeki Roentgen Uydusu’ndan yapılan X ışını gözlemleri balonların galaktik merkeze yakın olan kenarları için bir gizli kanıt sunuyor aynı zamanda Samanyolu’ndakiyle aynı düzende. NASA’nın Wikingson  Mikrodalga Anizotropi  ölçümleri gama ışını balonlarının pozisyonlarında aşırı bir radyo sinyali tespit etti.Ayrıca Fermi LAT takımı Salı günü 2 yıllık bir bilgi birikiminden oluşan gama ışını gökyüzünün en iyi resimlerini de yayınladılar“Fermi her 3 saatte bir bütün gökyüzünü tarar. Görevimizin devam ettiği üzere geniş evreni daha detaylı görebiliyoruz.”diyor Fermi proje uzmanlarından Julie McEnery, (NASA Goddard Uzay Uçuşu Merkezi, Greenbelt, Md.)

Nasa Fermi bir astrofizik ve parçacık fiziği ortaklığı ve ABD Enerji Bölümü ortaklığında ve Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İsveç ve ABD’deki akademik enstitü ve ortakların önemli katkılarıyla geliştirildi.“2008’de fırlatıldığından beri, uzay zamanın doğasından gama ışını patlamalarının ilk gözlemlenmeye başladığı zamana kadar sunduğu bilgiyle Fermi tekrar tekrar  önemli bir sınır tesisi olduğunu kanıtladı” diyor NASA Genel Bürosu Astrofizik Bölümü Direktörü Jon Morse.”Bu son keşifler de Fermi’nin  olağanüstü performansını ispatlamaya devam edecek.