Nasa’nın “Messenger” adlı uydusundan gelen yeni verilere göre Merkür’de Washington’u örtmeye yetecek kadar buz var! Yeni bulgular Merkür’ün kutupsal bölgelerindeki su buzlarına işaret ediyor, eğer ki Washington D.C.’ye yayacak olsak, iki milden daha kalın bir tabaka oluşabileceğini söyleyen David Lawrence, John Hopkins Üniversitesi’ndeki Laurel’ de Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda Messenger’a katılan bilim adamı ve aynı zamanda Science Expressin çevrimiçi sürümündeki bulguları tanımlayan üç makalenin de baş yazarı. Güneşe yakınlığını göz önünde bulundurunca su bulmak için pek de uygun bir yer olmayan Merkür’ün kutup ekseni bir dereceden bile daha az eğik olduğu için hiç bir zaman Güneş görmeyen yerleri bile var. Bilim adamları on yıllar öncesinden bile bu Merkür kutuplarındaki gölgeli alanlarda su buzu yakalanabileceğinden söz etmişti.
Telif Hakkı: NASA Messenger’dan gönderilen verilere göre donmuş suyun olası bulunabileceği yerler..(kırmızı-sarı renkte) |
Öncelikle bu fikir 1991’de güç kazandı, Porto Riko’daki Arecibo radyoteleskopu Merkür kutuplarındaki sıradışı parlak parçaları tespit ettiğinde, öyle ki bu yerlerde tam da su buzunun yansıtacağı şekilde radyo dalgaları geri yansıyordu. Bu yamaların çoğunun Mariner 10 uzay aracının 1970’lerde haritalandırdığı büyük patlama sonrası kraterlerde bulunduğu uygun görünüyordu. Fakat araştırmacılar bu Arecibo tarafından tespit edilen parlak tortuların kraterlerdeki gölgeli yerlerde bulunacağından emin değildi. Messenger’in geçen yıl Merkür’e varışı bunu değiştirdi. Uzay aracının Merkür Çift Görüntüleme Sistemi’nden alınan 2011 ve bu yılın başlarına tarihli görüntüler bu tortuların kuzey ve güney kutuplardaki gölgelenmiş bölümlerde bulunduğunu gösterdi.Ayrıca en yeni verilere göre de, Messenger Merkür’ün kuzey kutbunun asıl içeriğinin su buzu olduğunu onayladı. Çok soğuk yerlerde buz doğrudan yüzeyde görünürken daha sıcak bölgelerdeyse bazı koyu maddelerle kaplı bir şekilde bulunuyor. Merkür’ün radarda parlak bölgelerindeki hidrojen derişimini ölçmek için Messenger nötron spektroskopisini kullanıyor. Buz derişimleri çeşitli hidrojen ölçümleri açısından farklı karakteristik özellik gösteriyor çünkü suyun içinde iki tane hidrojen atomu bulunuyor.Nötron verisinin gösterdiğine göre; bu radara parlak bölgelerin içeriği ortalama alırsak hidrojen zengini katmanlar 10’larca santimetre içlere doğru iniyor , bu katman ise 10- 20 santimetre civarında kalınlıkta hidrojence az içerikli bir katmanın altında. Gömülü katman neredeyse saf sudaki kadar hidrojen içeriğine sahip Lawrence’nin söylediğine göre .Messenger’in Merkür Lazer Yükseklikölçeri’nin 10 milyondan fazla laser atımı yaparak oluşturduğu detaylı gezegen topografisinden gelen verilere göre NASA’daki Goddard Uçuş Merkezi’nden Gregori Neumann’ın yazdıkları doğru buz hipotezi hakkında. İkinci makaledeyse Neumann ve ekibi baştaki lazer ölçümlerinin kuzey kutbundaki gölgeli bölümlerde düzensiz kara ve parlak tortuların ortaya çıkarıldığını rapor ediyor. Neumann’a göre hiç kimse daha önce bu kara bölümleri Merkür’ün üzerinde görmediği için, başlangıçta bir gizemden ibarettiler. Yine Neumann’a göre hem parlak hem de kara bölgeler göktaşları ya da kuyruklu yıldızlar aracılığı ile Merkür’e gelmiş, aynı şekilde bir bulgunun desteklediği Kaliforniya Üniversitesi’nden Deavid Paige tarafından yönetilmiş bir makalede de durum şöyle belirtiliyor:”Kara maddeler olasılıkla Merkür’e çarpan kuyruklu yıldız ve uçucu maddesi yüksek oranlı olan (volatile rich) göktaşları aracılığıyla geldi, ki aynı şekilde bu iç gezegene suyu getiren de onlar.” Bu kara yalıtım maddesi hikayeye yeni eklenen bir ipucu, MESSENGER görevinin baş araştırmacısı, Kolombiya Üniversitesi Lamont-Doherti Dünya Gözlemevinden Sean Solomon tarafından eklendi. “20 yıldan fazla süredir seçici kurul Güneş’e en yakın gezegenin kalıcı gölgeli bölgelerinin su buzu açısından zengin olup olmadığını tartışıyordu. Messenger da onlarla aynı fikirde artık. Bununla birlikte yeni gözlemler ardında yeni sorular da getiriyor, diye ekleyen Solomon,” Gerçekten de kutuplarda bulunan koyu maddeler çoğunlukla organik madde mi içeriyor? Merkürün içinde ya da üstünde hem sıvı su hem de organik madde içeren her hangi bir bölge var mı? Salt Merkür’ün keşifinin sürdürülmesi bu yeni sorulara yanıt getirebileceğimize dair bize umut veriyor.
Kaynak: Universe Today |