Galaksiler çarpıştığında, parlak şeyler evrende oluşur. Hubble Uzay Teleskobu’nun kızılötesi vizyonu kullanarak, gökbilimciler, kuasarların önceden gizli kökeni olan, evrendeki en parlak nesnelerin bazılarını açıkladılar. Yeni bir çalışma, galaksilerin birbirleriyle, yakıt karadeliklerle, ve merkezi kara deliklerle çarpışması sonucu kuasarların doğduğunu gösterdi. “Hubble görüntüleri, evrendeki en parlak kuasarların, galaksiler arasındaki şiddetli birleşme sonucu oluşan enerjinin karadeliklere yakıt sağlaması ve ev sahibi galaksilere dönüştürmesi ile oluştuğunu teyit etti.” diyor Yale Üniversitesi’nde Astronomi ve İsrail Munson Astrofizik Profesörü ve Astrophysical Journal dergisinde 18 Haziran’da çevrimiçi yayımlanan araştırmanın yazarlarından C. Megan Urry. İllüstrasyon Michael S. Helfenbein tarafından yapıldı.
|
“Bu birleşmenin, aynı zamanda gelecekteki karadelik birleşme konumlarının bir gün yerçekimi dalga teleskopları ile görülebilir olacağını umuyoruz, “dedi Urry. Kuasarlar bir trilyon yıldız kadar parlak bir ışık yayarlar. Son yirmi yılda, araştırmacılar kuasarların ihtiyaç duydukları enerjinin uzak galaksilerin çekirdeklerinin içindeki süper kütleli karadeliklerden geliyor olduğu sonucuna varmışlardır. Ama süper kütleli kara deliklerin kendi yakıtları nerede? Böyle bir enerjinin, iki gökadanın birleşmesinden gelebileceği önceden teorize edilmişti. Yeni bir çalışma, yakın kızılötesi dalga boylarında Hubble’ın hassasiyetini kuasar yoğun ışıma geçmişini görmek için, ev sahibi gökadalar için kullanarak bunu doğruladı. “Hubble gözlemleri erken evrendeki gökcismi tepe aktivitesinin çarpışan ve sonra birleşen galaksiler tarafından yönlendirildiğini bize söylüyor,” dedi çalışma baş yazarı ve eski Yale doktora sonrası araştırmacısı Vermont Middlebury Üniversitesi’nden Eilat Glikman. “Biz hızlı bir şekilde büyüyen ve darmadağınık, gençlik yıllarında kuasarları görüyoruz.” Glikman birkaç yer tabanlı kızılötesi ve radyo gökyüzü anketlerine “kızıllaşmış toz kuasarlar” için bakmaya karar verdi. Bu kuasarlar tozları sarıyor, görünür ışıklarını karartıyor. Hubble’ın Geniş Alan Kamerası 3’ü kullanarak Glikman 12 milyar yıl önce evrenin yıldız oluşumunun zirve yaptığı dönemden 11 tür kuasara baktı. “Yeni görüntüler birleşme odaklı kara delik senaryosunun toz temizleme geçiş aşamasını yakaladı,” dedi Glikman. “Hubble görüntüleri güzel ve açıklayıcı hem de.” Çalışmanın diğer yazarları ise Yale’de eski yüksek lisans öğrencisi, Oxford Üniversitesi’nden Brooke Simmons; Middlebury Üniverstesi’nden Madeline Mailly; Yale’de eski Einstein Üyesi ETH Zürih’den Kevin Schawinski; ve Charlottesville Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’nden M. Lacy. Çevirme İşlemi: Buket Akseki
Kaynak: Yale.edu
|