Ay Krater Gözlemci ve Algılayıcı Uydusu (LCROSS) Ay yüzey araştırmaları için heyecan verici bir proje.Geçtiğimiz haftalarda Phoenix’in Mars’da suyu keşfinin ardından artık insanoğlu ilgisini diğer , içerisinde su kaynakları bulundurabilecek ,  kayaç gezegen ve uydulara yönlendiriyor. Eğer Ay yüzeyinde ki kraterler içerisine saklanmış donmuş su kaynakları bulunabilirse 2020 yılında Ay’a yapılması planlanan insanlı uçuş için çok yararlı olabilir.. 

 LCROSS'un temsili resmi

       LCROSS bu yılın sonlarına doğru yörünge aracı (Lunar Reconnaissance Orbiter) ile  bir Atlas-5 roketi üzerine bağlanacak.Atlas-5 roketinin fırlatılmasından önce LCROSS görev alacağı proje için en zor testlerini tamamladı ; ki görevi Ay yüzeyine çakılması ile son bulacak

  LCROSS’un seyahati boyunca karşılaşacağı aşırı derecede büyük ısı değişimlerine karşı koyabileceğinden emin olmak için mühendisler Kaliforniya’da bulunan Northrop Grumman tesislerinde şiddetli ısı dönüşümü olan odalarda testleri gerçekleştirdiler.Bu ısı testlerinden öncede , bu ayın başlarında , ısı vakum testleri de başarı ile tamamlandı.Isı testlerinde araç 13,5 gün 110 ˚C ve yine 13,5 gün  -40˚C ısıya sahip ortamlarda tutuldu.Bu ölçüler ayın döngü süresi ve ısısı ile birebirdir.Aracın bilimsel aygıtları ise geçtiğimiz Ocak ayında eklendi.

   2009 yılında LCROSS  Ay yörüngesinde olacak ve çarpışma sonucunda Ay yüzeyinde iki adet toz bulutu oluşturacak.Hedef ise Ay’ın kutup bölgesine yakın bir yerde bulunan ve sürekli bir gölgesi olan krater olacak.Ayrıca bu bölge su buzunun oluşabileceği ve bulunabileceği en iyi bölge , eğer tarih boyunca bir şekilde oluşmuş ise.

   Atlas-5 roketinin üst kısmı (eğer roketi yere paralel olarak düşünürsek en uç kısmı) LCROSS uydusunu Ay’a taşıyacak ve Ay etrafındaki uçuşunu gerçekleştirecek.Aracı Ay’a taşıyan roketin üst kısmı LCROSS’u takip edeceği yörüngesine yerleştirmek için önce kendisi belirlenen yörüngeyi izleyecek ve ardından LCROSS ile taşıyıcısının birbirinden ayrılma işlemi başlayacak.Taşıyıcı LCROSS’dan ayrıldıktan sonra Ay yüzeyine doğru kamikaze dalışını gerçekleştirecek.Taşıyıcı Ay yüzeyine çarptıktan sonra gaz ve toz bulutları yüzeyden yükselmeye başlayacak ve LCROSS’un yörünge mesafesine kadar ulaşacak böylece LCROSS üzerinde bulunan bilimsel aygıtları ile toz ve gazların analizini gerçekleştirecek.Bilgiler ise Dünya da bulunan merkeze hemen yollanacak ve LCROSS’un sadece bir kez analiz yapma fırsatı olacak , çünkü LCROSS kendiside Ay yüzeyine doğru ikinci ve son çarpışmayı gerçekleştirmek üzere yola çıkacak.İkinci çarpışmanın ardından ise gözlemler Dünya’da bulunan merkez tarafından gerçekleştirilecek.

Kaynak : 

http://www.universetoday.com

 http://lcross.arc.nasa.gov/

Haber tarihi : 26 Haziran 2008

Çeviri          : ODTÜ AAT