İlk defa, NASA’dan uluslararası bir ekip, Güneş ve Grenoble Astrofizik (IPAG) Enstitüsü, Avrupa Uzay Ajansı ve Finlandiya’da Aalto Üniversitesi’nde bilim adamları, renkli, parlak kutup ışıkların Dünya’dan başka bir karasal gezegen olan Mars’tan çıplak gözle görülebileceğini tahmin ediyorlar. Yerleşik SPICAM görüntüleme aleti ESA uydusu Mars Express, 2005 yılında uzaydan kutup ışıklarını gördükten sonra Mars kutup ışıklarının da görünmesi mümkün görünüyordu. Bu gözlemler 6 Nisan 2015 tarihinde kırmızı gezegenin etrafında 1.000 yörünge tamamlayan NASA liderliğindeki MAVEN görevi tarafından Mart 2015’de teyit edildi. Laboratuvar deneyleri ve NASA ve IPAG tarafından geliştirilmiş fiziksel sayısal model sayesinde, çalışmalar sonucunda Mars’ta kutup ışıklarının görünür aralıkta olduğu gözlemlendi. En yoğun renk koyu mavidir. Dünya’da olduğu gibi, yeşil ve kırmızı renkleri de mevcuttur. Bir güneş döngüsü sırasında birkaç kez ve yoğun güneş patlamalar sonrasında, bu ışıklar çıplak gözle görülebilecek kadar aydınlıktır.

Yüklü güneş parçacıkları, gezegen atmosferine giren ve onların atomlarını ve moleküllerini alevlendiren yerel manyetik alan çizgilerine ulaştığında kutup ışıkları oluşur. Onlar devre dışı kaldığında parçacıklar ışık emisyonu üretirler. Dünyada, kutup ışıkları esasen yeşil veya kırmızı (atomik oksijen uyarma), hatta mavi-mor (iyonize moleküler azot uyarma) görünür.

Mars’ın oluşumunun başında ve aşağı yukarı 3.5 milyar yıl öncesine kadar, kırmızı gezegen küresel bir manyetik alana ev sahipliği yaptı. Bu küresel alanın bir şekilde kapanmasına rağmen, artan manyetik alanların kabuk manyetik anomaliler olarak adlandırılan yerel noktaları, hala Mars’ın yüzeyindedir. Kutup ışıklarını oluşturduğu tahmin edilen bu anomaliler güney yarımkürede görülmektedir.

Gezegenin kırmızı toprakları üzerinde bir astronotun yürüyüş yaparken gece güneyde gökyüzüne baktığında kırmızı ve yeşil tonlar ile gökyüzünü mavi renkte görebileceği tahmin edilmektedir.

Belki Orion gemisiyle 2030’larda Mars’ın yüzeyine doğru onların önünü açmak için plan yapan NASA astronotları  birinci elden tahminler onaylayan ilk kişiler olacaklar. Ve düşünelim, Mars’ın güney ışıkları sonunda Dünya’nın kuzey ışıkları ile beraber hayranlık yaratan kutup ışıkları olacaklar.

“Bizim gezegen araştırmaları bize Mars atmosferi ile ilgili Mars’ın kütlesi Dünya’nın kütlesinden farklıyken Mars’ın nasıl evrimleştiği konusunda iyi bir fikir verir,” dedi NASA’nın Langley Araştırma Merkezi’nde çalışmalara yardımcı olan bir araştırma bilim adamı Guillaume Gronoff. “Bu daha iyi yaşanabilir gezegenleri keşfetmemize ve gezegen atmosfer emisyonlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olur.”

Planeterella:

Planeterella, bir manyetik alanı, yüklü parççacıkları ve küreleri kullanılarak kutup ışıklarını taklit eder. Bu çalışma için, CO2 ile Mars atmosfer ana bileşeni karasal atmosfer gazı değiştirilir ve daha sonra Mars üst atmosferine benzer bir vakumla bir akıntı hazırlanır. Dünya çapında yedi Planeterella vardır. Hampton Virginia Hava ve Uzay Merkezi, Va Guillaume bazen simülasyon sergiler. NASA Langley’de resmi ziyaretçi merkezi yer almaktadır.

Çevirme İşlemi: Buket Akseki

Kaynak: NASA