NASA’nın WISE Uzay Aracı (Wide-field Infrared Survey Explorer – Geniş-Alan Kızılötesi Araştırma Kâşifi), Güneş Sistemi’nde bulunan potansiyel riskli astreoitlerin sayısının saptanmasında öncülük ediyor. ‘PHA’ (Potentially Hazardous Asteroids – Potansiyel Riskli Asteroitler) da denilen bu asteroitler, Dünya’ya 5 milyon km mesafe içinde yörüngelerinde dönüyorlar ve Dünya’ya çarparlarsa bölgesel ya da daha büyük ölçekli zarar verme riskleri var.

Bu Dünya’ya yakın asteroit simulasyonunda, PHA lar turuncu ile, daha az tehlikeli asteroitler ise mavi ile gösterilmiş durumda. Dünya’nın yörüngesi ise yeşil renkle gösterilmiş.

Telif Hakkı: NASA/JPL-Caltech

WISE Görevi’nin asteroit bulma parçası olan NEOWISE isimli görevde, 107 PHA, toplam asteroit sayısı hakkında bir fikir verilmesi için seçildi. Bulgular gösteriyor ki çapı 100 metreden fazla kabaca 4700 PHA (artı eksi 1500) var. Şu ana kadar bu değerin ancak % 20 – % 30 kadarı bulunabilmiş durumda.

PHA ların sayısı hakkında önceki tahminler de benzer sayılar elde etmişti ama bunlar çok kaba hesaplardı. NEOWISE, toplam sayı ve büyüklük hakkında çok daha kesin sonuçlar elde etti. WISE Uzay Aracı, asteroitlerin ısısını ya da kızıl ötesindeki ışıklarını tespit edebildiği için hem parlak hem de karanlık asteoritleri saptayabildi ve bütün asteroitler için çok daha iyi bir örnek elde etti.

NASA’da Yakın Dünya Cisimlerini İzleme Programı’nda (Near-Earth Object Observation Program) görevli Lindley Johnson şöyle diyor: “NEOWISE analizleri gösteriyor ki Dünya’ya gerçekten zarar verebilecek cisimleri tespit etmeye başlamakta iyi bir iş yapmışız. Şu ana kadar bir kısmını bulduk ama ciddi bir zarar verecek ya da gelecekteki bir görevin hedefi olabilecek asteroitlerin hepsini tespit etmek için önümüzdeki bir kaç on yıl içinde çok çaba sarfedilmesi gerekecek.”

Yeni analiz, önceki düşünülenin yaklaşık iki katı kadar asteroiti, yaklaşık olarak Dünya’nın yörünge düzlemi ile çakışan düşük eğilimli yörüngelerde buldu.

“Takımımız bu kadar fazla asteroiti düşük eğilimli yörüngelerde bulunca şaşırdı.”diyor NASA’nın Jet İtki Laboratuarı’ndan NEOWISE araştırmacısı Amy Mainzer. “Bu asteroitler, gelecek nesil insan ya da robot araştırmaları için iyi olanaklar sunuyor, çünkü bunlar Dünya’ya daha fazla yaklaşabilme eğilimi gösteriyor.”

Resim, PHA ile NEA (daha az tehlikeli Dünya’ya yakın Asteroit) arasındaki farkı gösteriyor.

Telif Hakkı: NASA/JPL-Caltech

NEOWISE analizi, ayrıca düşük yörüngede bulunan asteroitler için olası bir kaynak da öneriyor: Çoğu asteroit, Mars ve Jüpiter arasında bulunan ana kuşakta meydana gelmiş 2 asteroitin çarpışmasından dolayı oluşmuş olabilirler. Düşük eğilimli yörüngeli büyük kütleli olan, asteroit kuşağında parçalanmış olabilir. Bazı parçaları Dünya’ya yaklaşarak ve PHA olmuş olabilir.

Düşük eğilimli yörüngeli PHA lar, Dünya’ya yakın diğer asteroitlerden daha parlak ve daha küçük görünüyorlar. Bu da içerikleri hakkında bilgi veriyor, muhtemelen cisimler ya granit gibi taşsal ya da metalik bir içeriğe sahip. Bu tip bir bilgi, Dünya için potansiyel olarak riskli uzay taşlarının değerlendirilmesinde önemlidir. İçerikleri, eğer atmosferimize girerlerse ne kadar hızlı yanacakları hakkında bilgi verebilir.

“Başlangıçta WISE’nın bir parçası olarak planlanmamış NEOWISE projesi çok büyük bir ödül oldu. Bu cisimler hakkında öğrenebileceğimiz her şey, onların kökenini ve geleceklerini anlamamıza yardım edecek.” diyor Mainzer.

Kaynak: Science@NASA