UCLA’da çalışan astronomlar Samanyolu Galaksimizin yörüngesindeki kara deliğin etrafında dönen ve yörüngesini 11,5 yılda-şimdiye kadar bu kara deliğin yanında bulunan yıldızlar arasında en kısa süre- tamamlayan dikkat çekici bir yıldız keşfettiler. Telif Hakkı:Mark A. Garlick
|
Araştırma yardımcı yazarı, keşif ekibinin lideri UCLA’da Astrofizik dalında Lauren B Leichtman ve Arthur E. Levine kürsülerine sahip bir fizik ve astronomi profesörü olan Andrea Ghez, S0-102 asıyla bilinen bu yıldızın Albert Einstein’ın kara deliklerin uzay ve zamanı bükmesi konusundaki teorisinde haklı olup olmadığını kanıtlayabileceğini söyledi. Araştırma 5 Ekim’de Science dergisinde yayınlandı. Bu keşiften önce astronomların S0-2 adıyla bilinen bu kara deliğin yörüngesinde buldukları tek yıldız yine çok kısa sürede-16 yıl- yörüngesini tamamlayan ve Ghez’in “favori yıldızı” olarak tanımladığı yıldızdı. (“S” Sagittarius(Yay) Takımyıldızını gösteriyor. Bu takımyıldız aynı zamanda galaksinin merkezinin ve kara deliğin içinde bulunduğu takımyıldız “Bu devasa kara deliğin çevresinde insan ömründen daha kısa bir yörünge süresine sahip 2 yıldız keşfettiğimiz için çok mutluyum,” dedi S0-2 ve onun yörüngesindeki 3000 yıldız üzerine 1995 yılından beri çalışan Ghez. Ghez aynı zamanda bu yıldızların çoğunun yörnge süresinin 60 yıldan fazla olduğunu söyledi. Ghez bu keşfi S0-102 ve S0-2’nin bir kara deliğin etrafındaki uzay ve zamanın asıl geometrisini açıklayacak tangosu olarak açıkladı ve “Bu ölçme yıldız olmadan yapılamazdı,” dedi. Maddenin çökmesiyle meydana gelen kara deliklerin öyle büyük bir yoğunlukları var ki ışık bile onların çekim etkisinden kaçamıyor. “Bu doğrudan gözlenemiyor ancak diğer yıldızların üzerindeki etkileri görülebilir ve bu da kara delikler için adeta bir imza niteliği taşıyor,” dedi 2008 MacArthur Ödülü’nün sahibi olan Ghez. Einstein’ın genel görelilik teorisi kütlenin uzay ve zamanı büktüğüne ve böylece sadece zamanın akışını yavaşlatmayıp aynı zamanda mesafeleri kısalttığını öngörüyor. “Bugün her iPhone’da Einstein var çünkü GPS sistemi onun bu teorisi olmadan çalışamazdı,” dedi Ghez’in ekibinde bir araştırmacı aynı zamanda çalışmanın baş yazarı olan Leo Meyer ve ekledi: “Aslında bulmak istediğimiz şey telefonlarımızın bir kara deliğin yakınınla çalışıp çalışmayacağı. Bu yeni yıldızın keşfiyle gelecekte bu sorunun cevabını bulacağımıza olan inancımız arttı.” “Aslında kara deliklere çok yakın yıldızları keşfedebiliyoruz,” dedi aynı zamanda UCLA Galaktik Merkez Grubu’nun yöneticisi olan Ghez ve ekledi: “Şimdi iş kara deliklerin zamanla nasıl geliştiği, galaksilerin merkezerindeki kara deliklerin rolü, ve Einstein’ın teorisinin daha önce test edilmemiş bir mekan olan bir kara deliğin yakınında geçerli olup olamadığı konusunda yaptığımız deneyler cinsinden farklı bir boyut kazandı. Bunun bizi nasıl sonuçlara götüreceğini düşünmesi bile heyacan verici.” Ghez aynı zamanda: “Bu misafirin umduğunu yiyeceği cinsten bir komşuluk ilişkisi değil” dedi ve ekledi: “Ama şaşırtıcı olan şu ki kara delikler yıldızlara düşündüğümüz gibi düşmanca davranmıyor.”
Kaynak: UCLA |