Kuyrukluyıldıza yumuşak inişini gerçekleştiren ESA’nın Rosetta projesi, Philae sondası, tarihte gerçekleştirilen en olağanüstü adımı başardı ve bir kuyruklu yıldıza iniş yaptı. 7 saatlik gergin bir bekleyişin ardından kuyrukluyıldızın yüzeyine, 67P/Churyumov–Gerasimenko, başarılı bir inişin gerçekleştiğine dair ilk sinyal GMT(Greenwich Mean Time) ile 16:03’te Dünya’ya ulaştı. Onay bilgisi Rosetta aracılığıyla dünyaya yönlendirildi ve ESA’nın Malargüe/Arjantin’deki ve NASA’nın Madrid/İspanya’daki yer istasyonları tarafından yakalandı. Sinyal, Almanya’daki ESA’nın Uzay Operasyonları Merkezi/Darmstadt (ESOC), ve DLR’nin Yer Kontrol Merkezi/Cologne tarafından anında onaylandı. Yer merkezlerine ulaşan ilk bilgi Fransa’daki Philae Bilim, Operasyon ve Navigasyon Merkezi CNES Uzay Ajansı/Toulouse’ye aktarıldı. ![]() Telif Hakkı: ESA
|
Bu başarıyla ilgili yapılan ilk yorumlar ise şu şekilde: “Tutkumuz olan Rosetta Projesi’nin tarih kitaplarındaki yeri belirlendi: sadece bir kuyrukluyıldızla buluşma değil, ayrıca bir kuyrukluyıldızın yüzeyine araç gönderme ve yerleştirme.” ESA’nın Genel Direktörü Jean-Jacques Dordain. “Rosetta ile Dünya gezegeninin kökenlerine bir kapı açtık ve geleceğimizi daha iyi anlamak için teşvik yarattık. ESA ve Rosetta Projesi ortakları bu gün çok olağanüstü bir şey başardılar.” “10 yılı aşkın bir süredir uzayda seyahat edip, Güneş Sistemi’mizin en eski kalıntılarına ulaşan şimdiye kadarki en iyi bilimsel çalışmayı yapıyoruz.” Alvaro Giménez, ESA’nın Bilim ve Robot Araştırmaları Direktörü. “On yıllar süren hazırlık bu gün ki başarının yolunu açtı ve Rosetta’nın kuyrukluyıldız bilimi ve uzay araştırmaları için oyun değiştirici olmasını sağladı.” “Özellikle aracın sağlığıyla ilgili karşılaştığımız ekstra zorlukları düşününce kuyrukluyıldızın yüzeyine inince çok rahatladık,” Stephan Ulamec, DLR Alman Havacılık ve Uzay Merkezi Müdürü. “Sonraki saatler nereye ve nasıl iniş yaptığımızı kesin olarak öğreneceğiz ve bu etkileyici dünyanın yüzeyinde yapabildiğimiz kadar çok bilim yapacağız.” Rosetta, 2 Mart 2004’te fırlatıldı ve 6 Ağustos 2014’te kuyrukluyıldıza ulaşana kadar Güneş Sistemi’nde 6.4 milyar kilometre seyahat etti. “Rosetta’nın yolculuğu, devam eden operasyonla ilgili zorluklarla dolu, yenilikçi bir yaklaşımı gerekli kılan, değerli ve oldukça uzun bir deneyim oldu.” Thomas Reiter, ESA’nın İnsan Uzay Uçuşları ve Operasyonları Direktörü. “Bu başarı Avrupa Uzay Ajansı’nın on yıllarda oluşturduğu olağanüstü takım çalışmasının ve uzay aracının çalışmasını mümkün kılan teknik bilginin bir eseridir.” İniş yapılan, kuyrukluyıldızın baş kısmında bulunan garip çift dilimli bölge Agilkia olarak adlandırıldı. Öyle ki, bu bölge, aracın kuyrukluyıldıza 30-100 km yakınlığa kadar ulaşılmasıyla süregelen 6 haftanın sonunda, elde edilen görüntü ve bilgilerin değerlendirilmesiyle seçildi. Bu ilk görüntüler kuyrukluyıldızın yüksek kayalar ile çevrili, yıldırıcı uçurumların bulunduğu, yüzeyden gaz ve tozların akışının olduğu bilgisini veriyordu. 10 km’nin harcandığı bir periyod iniş bölgesinin seçimi için çalışmalar yapılmasına olanak verdi ve Rosetta Philae’nin yerleştirilebilmesi için gerekli çalışmalarına başladı. Son gece ve sabahın erken saatlerinde yapılan 5 kritik “git” ya da “gitme” kararıyla ayrılma öncesi hazırlık olarak yörüngede final manevrası ile diğer farklı aşamalar onaylandı. Görev kuyrukluyıldızın merkezinden 22,5 km uzaklıkta, saat 09:03 GMT’de onaylandı. 7 saatlik iniş süresince ise destek ve rehberlik olmadan, Philae kuyruklu yıldızın çevresi hakkında fotoğraf çekti ve bilgi topladı. “Sondanın gönderimiyle ilgili en muhteşem belirsizlik o eşsiz anda kuyrukluyıldızın hem aracın iniş yörüngesini hem de Rosetta’nın pozisyonunu etkilemesiydi.” Sylvain Lodiot, Rosetta Uzayaracı Operasyon Müdürü. “Dahası, biz bu operasyonu Dünya’dan 510 kilometre uzakta olan ve henüz öğrenmeye başladığımız bir çevrede gerçekleştiriyoruz.” İnişin, geri tepmeyi emecek 3 ayaklı dişli ve yüzeye tutunacak buz vidaları ile 1m/s hızda gerçekleşmesi planlandı. Ama ayrılmadan önceki son sağlık kontrollerinde yüzeyin aşağısına itilecek olan zıpkınların geri tepmesini karşılamak için tasarlanan üstteki küçük iticiyle ilgili bir sorun saptandı. İticinin çalışıp çalışmaması da dâhil Philae’nin inişi için düşünülen kesin nokta ve iniş koşulları analiz edildi. Yüzeyden ilk görüntüler Dünya’ya doğrudan bağlantılıydı ve inişten bir kaç saat içinde ulaşılabilir olmalıydı. Sonraki 2,5 gün boyunca, ana bataryasının iyi durumda olacağı düşünülerek araç öncelikli görevini gerçekleştirecek ve Güneşin aydınlanma koşullarının izin vermesi ve panellerde toz birikimi oluşmaması varsayımıyla şarj edilebilir ikinci bir batarya da genişletilmiş bilim aşamasını mümkün kılabilecek. Bu devam eden aşama aracın iç kısmının operasyona devam edebilmesi için fazla sıcak olacağı Mart 2015’e kadar sürecek. Araştırmanın, ilk aşamada, iniş alanının bütün bir panoramik görüntüsünü, 3 boyutlu bir parçayı da içeren aracın hemen altındaki yüzeyin yüksek çözünürlüklü görüntülerini, kuyrukluyıldızın yüzeyindeki materyallerin oluşumlarının nokta analizini ve 23 cm’lik bir derinlikten matkap yardımıyla elde edilecek olan örneklerinin araçta yapılacak olan analizlerini içereceği vurgulanmaktadır. Araç ayrıca yüzeyin elektriksel ve mekanik karakteristiğini de ölçecek. Ek olarak, Philae ve yörüngedeki diğer araç arasında çekirdekten sondanın içyapısına düşük sıklıkta radyo sinyalleri gönderilecek. Philae‘nin iniş alanında yaptığı ayrıntılı yüzey ölçümleri, tüm kuyrukluyıldızı çevreleyen yörünge aracı tarafından yapılan kapsamlı uzaktan gözlemleri tamamlayacak ve ayarlayacak. “Rosetta Güneş Sistemi’mizin tarihi ile ilgili çok büyük soruları cevaplamaya çalışıyor. Başlangıç dönemlerindeki şartlar nasıldı ve nasıl gelişti? Kuyrukluyıldızlar bu evrim sürecinde nasıl bir rol oynadı? Kuyrukluyıldızlar nasıl çalışır?” Matt Taylor, ESA Rosetta Projesi Biliminsanı. “Bu günün başarılı inişi şüphesiz ki 4 km genişliğindeki kekin buz örtüsünün üzerindeki vişne tanesi, ama biz bu çığır açan görevin sonraki aşamasıyla daha ileriye bakıyoruz. Kuyrukluyıldızı Güneş’in etrafında 13 ay daha takip edeceğiz ve aktivitesinin ve yüzeyinin değişimini izleyeceğiz. “ Philae kuyrukluyıldızla olan yakın çalışmasına başladığında, Rosetta, ayrılma sonrası kuyrukluyıldızın etrafındaki yörüngesine tekrar manevra yaparak, 6 Aralık’ta 20 km’lik yörüngeye dönüş yapacak. Gelecek yıl, kuyrukluyıldız daha aktif olmaya başladığında, Rosetta kuyrukluyıldızın merkezine 8 km olabilecek kadar geri adım atmak ve bağımsız yörüngeye uçmak durumunda kalacak. Kuyrukluyıldız Güneş’e en yakın uzaklığa, kabaca Dünya ve Mars’ın arası olan yaklaşık 185 milyon km’ye 13 Ağustos 2015’te ulaşmış olacak. Rosetta Güneş’ten uzaklaşıp aktif olarak çökene kadar kuyrukluyıldızı 2015 boyunca takip edecek. “Bu hayatta bir kez karşılaşılabilecek çok uzun ve zor bir yolculuk ama şüphesiz ki buna değer. Biz harika bilimsel çabaların devam eden başarılarının çok ötesine bakıyoruz ve Rosetta projesi de kuyrukluyıldızlarla olan anlayışımızda bir devrim vadediyor. “ Fred Jansen, Rosetta projesi müdürü.
|