|
Şu aralar Güneş hemen battıktan sonra batı ufkunda gözüken çok parlak cismi hiç merak ettiniz mi? O cisim, Güneş Sistemi’nde Dünya’ya kütle olarak en çok benzeyen gezegen olan Venüs. Şu sıralar yaklaşık -3.5 kadir parlaklıkta gözüken Venüs gezegeninin haziran ayında bir sürprizi var. 6 Haziran 2012 günü bize ufak bir güneş tutulması yaşatacak.
2004 yılındaki Venüs Geçişi Telif Hakkı: John Cumack
|
|
Tabii burada bahsedilen alışılan bir güneş tutulması değil. Normal güneş tutulmaları sırasında Güneş ile Dünya’nın arasına Ay girer ve Güneş ile neredeyse aynı görünür büyüklüğüne sahip olan Ay, Güneş’in tamamını (ya da çoğunu) örter ve bize büyük bir görsel şölen sunar. Ama 6 Haziran günü Venüs’ün örteceği alan Ay’a göre çok ufak kalacak. Venüs, Güneş’e en yakın 2. gezegendir ve uydumuz Ay’a göre Dünya’dan çok daha uzakta bulunmaktadır. Ayrıca büyüklüğü de Dünya ile neredeyse aynıdır. Bu nedenle, Venüs’ün görünür büyüklüğü Ay’dan çok daha az olacağı için Güneş, bu tutulma sırasında alışılmış güneş tutulmalarındaki kadar büyük bir şekilde örtülmeyecek. Çok ufak bir kısmı Venüs tarafından örtülmüş olacak. Bu nedenle amatör astronomlar iç gezegenlerin yani Venüs ve Merkür’ün güneş tutulmalarını geçiş olarak tanımlar. 6 Haziran’daki Venüs Geçişi, 6 saatten daha fazla sürecek ama Türkiye geçişin başlangıcı sırasında Güneş’i göremeyeceği için (yani Güneş daha o saatte ülkemizde doğmadığı için) ancak geçişi sabah doğarken ülkemizin her yerinden görebileceğiz. Türkiye saatleri ile geçişin önemli zamanları aşağı verilmektedir. 1. Temas –> 01.10 1. temas, geçişin başlama anıdır. Tam bu anda Venüs’ün görünür diski Güneş’in görünür diskiyle dıştan teğet durumdadır. Daha sonraki evrelerde Venüs yavaş yavaş Güneş’in önüne geçmeye başlamaktadır. Venüs’ün tüm görünür diskinin Güneş’in önüne geçtiği ilk ana ise 2. temas adı verilmektedir. Geçiş devam ettikçe Venüs, Güneş’in iyice ortalarına doğru gelecektir (Geçiş ortası sırasında Venüs’ün görünür diski, Güneş’in görünür diskinin sınırlarından en uzak konumundadır). Geçiş biterken de Venüs’ün tüm görünür diski Güneş’i son kez örtecek (yani 3. temas anı) ve Venüs, Güneş’in önünden çekilecektir. Venüs’ün Güneş’e son kez dıştan teğet olduğu duruma ise amatör astronomlar arasında 4. temas adı veriliyor. Geçiş Gözlemi 6 Haziran günü Güneş doğarken çıplak gözle ya da bir teleskopla bir güneş filtresi kullarak Güneş’e bakın. Güneş’in orta kısımlarında göreceğiniz karaltı Venüs’tür. O karaltı Güneş’in sol kısmından çıkarken buradaki kuralları da göz önünde bulundurarak gözleminizi rahatlıkla yapabilirsiniz. NASA’nın konu hakkında yayınladığı videoya buradan ulaşabilirsiniz. Dikkat: Çıplak gözle asla Güneş’e bakmayın. Güneş ışınları gözde kalıcı hasarlar bırakabilir. Kaynaklar: |