Yeni Doğan Yıldızlar İçin Cennet Arayışı

SOFIA, NASA’nın Kızılötesi Astronomi için Stratosferik Gözlemevi ilk bilim uçuşu için göklere çıkmaya hazır.

Orion Takımyıldızının görünür ışıkta (solda) ve kızılötesinde ( sağda) aynı bölgeye ait görüntüsü. BU görüntüler kızılötesinde görünebilen ama görünür ışıkta göremediğimiz alanların aslında ne kadar parlak olduğunu göstermiş için taslaklandırıldılar.
Telif Hakkı: Görünür Işık: Akira Fujii; Kızılötesi: Kızılötesi Astronomi Uydusu

İki astronomi profesörü, Los Angeles’daki California Üniversitesi’nden (UCLA) Mark Morris ve Boulder’daki Colorado Üniversitesi’nden Paul Harvey yıldız oluşumları hakkında havadan gözlem imkânıyla daha fazla bilgi edinebilmek amacıyla SOFIA Teleskopu için bir orta spektrum kızılötesi kamera olan ve Cornell Üniversitesi’nden Terry Herter tarafından geliştirilen Soluk Obje Kızılötesi Kamera’yı kullanacaklar.

“Benim öncelikli hedefim yıldız oluşum fabrikası olan Orion bulutsusu” diyor Morris ve ekliyor; “ Hem yakın hem de gözlerimizin önünde yıldız oluşumları hakkında en iyi görüntüyü veriyor.”
Morris, yıldızları oluşturan yıldızlararası bulutlarda sıcak tozdan yayılan kızılötesi enerjiyi izleyerek  yıldız oluşum süreçlerinin karmaşıklığını daha iyi anlayabilmeyi umuyor. Bu tozlar yeni doğan bir çok yıldızın ışığıyla ısıtılmakta.
“Doğa yıldızları ayrı bir şekilde oluşturmuyor. Doğa yıldızları kümelerin içinde, kendi yerçekimleri altında yok olan doğdukları bulutlarda oluşturuyor. Eğer dikkatli bir şekilde gözlemlerseniz yeni yıldızların nasıl birbirleriyle ve kendi çevreleriyle etkileşim halinde olduklarını daha net bir resimde görmeye başlayacaksınız.”

Harvey’in öncelikli amacı ise yüksek görünürlü IR çözünürlüğünü SOFIA ve FORCAST’la mümkün kılan nadir birleşimleri ve Sharpless 140 adındaki genç yıldız oluşum kümesinin etrafındaki toz ve gazı ayırmaya çalışmak. Sharpless 140, Dünya’dan 3000 ışık yılı uzaklıkta Cepheus (Kral) takımyıldızında bulunmaktadır.
“Kendi galaksimizdeki yıdızların doğuşunu gözlemlemek oldukça kritik çünkü gezegensel sistemler merkez yıldızla aynı zamanda oluşurlar. Evrendeki bazı en parlak galaksilerin yıldız oluşumundaki ciddi anlamda büyük patlamalar sonucu ateşlendikleri görünür.” Diyor Harvey.
Harvey,her görüntü arasında görüntüdeki piksellerde örnek bulabilmek amacıyla  teleskopu yavaşça gezdirerek  Sharpless 140 yıldız kümesinden alınmış bir dizi görüntü elde etmeyi umuyor.
“Biz ayrıca aynı gözlem teknikleriyle çözülmemiş bir nesneni nasıl görünebileceğini anlamak için ölçümleme, noktasal kaynağı da gözlemleyeceğiz. Bu işlem bize yıldız kümesinden gelen kızılötesi ışınım ve kümedeki her bir yıldızın parlaklık miktarlarındaki ayrımın kaliteli ayrıntılarını ayırmak için fırsat vermiş olacak.” diyor Harvey.

2,5 metrenin üzerindeki geniş kapılarıyla Alman yapımı teleskopa geniş bir açıklık sunuyor. NASA’nın Kızılötesi Astronomi için Stratosforik Gözlemevi 747SP hava aracı Erken Uzay görevine hazırlamak için test uçuşu olarak Temmuz 2010’da Güney Kalifornia’nın yüksek çölü üzerinde uçacak.
Telif Hakkı:NASA/Jim Ross
Hem Morris hem de Harvey SOFIA’dan önceki Kuiper Havadan Gözlemevi’yle de uçtular. Buna rağmen, hiçbiri de SOFIA’nın ilk bilim uçuşunda uzay kısıtlamaları nedeniyle uçamayacaklar. Bunun yerine bu iki bilim insanı hevesle FORCAST’ten toplanan bilgileri bekliyor olacaklar.
SOFIA, NASA ve Alman Havacılık Dairesi’nin ortak bir programıdır. SOFIA programı NASA’nın Dryden Uçak Operasyonları Tesisi (Dryden Aircraft Operations Facility, Palmdale, Calif) ’nde tasarlandı. NASA’nın Ames Araştırma Merkezi, Moffrett Bölgesi, Calif; SOFIA bilim ve görev operasyonlarını Üniversiteler Uzay Araştırma Derneği (USRA), Columbia, ve Detsches SOFIA Enstitüsü (DSI),Stuttgart, Almanya işbirliğiyle tasarladı.

Kaynak: NASA