Credit: ESA/Hubble & NASA

Evrendeki galaksilerin çoğu tıpkı bizimki gibi parlak bir çekirdeğin etrafında dönüp duran güzel sarmal kollar şeklinde bir yapıdır.Mesela bu güzel fotoğrafta (NASA/ESA Hubble Uzay Teleskop’undaki Geniş Açı Kamera 3 tarafından çekilmiştir.) çerçevenin alt kısmında eğik duran bir galaksi , önünde bir Samanyolu yıldızı bulunmakta, ve yukarı-orta bölümde ise küçük sarmal kollar görünüyor.

Diğer gökadalar şekil itibariyle daha da tuhaflar. Markarian 779’un (çerçevenin ortasındaki gökada) bozulmuş bir görünüşü var çünkü o büyük olasılıkla yakın zamanda birleşmiş iki gökadanın ortak bir ürünü. Bu çarpışma gökadaların sarmal kollarının bozulmasına ve gaz ve toz bulutunun etrafa dağılıp iki gökadadan tek bir düzensiz gökada oluşmasına sebep olmuştur.

Bu, Markarian kataloğuna ait gökadaların bir kısmı. Markarian kataloğu 1500’den fazla gökada bulunan ve 1960’larda bu gökadalar üzerinde çalışmasından sonra Ermeni astronom B.E. Markarian’ın ismiyle anılan katalogtur.  Markarian normalden fazla ultraviyole ışın saçan parlak gök cisimlerini araştırmıştı.

Ultraviyole radyasyon bir çok farklı kaynaktan saçılabilir. Bu yüzden Markarian katoloğu oldukça çeşitlidir.  Aşırı bir radyasyon salınımı, merkezindeki süper kütleli bir karadelik tarafından diri tutulmuş “aktif” bir gökadanın çekirdeğinden olabilir. Ya da bunun sebebi muhtemlen gökada çarpışması sonucu oluşmuş olan, “yıldızyanıkları” olarak da adlandırılan, bir yıldız evrimi sürecinde meydana gelen olaylar da olabilir. Bu yüzden Markarian gökadaları, sıklıkla aktif gökadalar, yıldızyanığı aktivitesi ve gökada çarpışmalarını anlamaya yönelik çalışmaların konusu olmuştur.

Kaynak:NASA